Tilburg, de stad en haar mensen bij naom en toenaom
Welkom op de website van het Tilburgs Bijnamenboek.
U kunt hier kennismaken met de nieuwe versie van het Tilburgs Bijnamenboek. Hoewel het een digitale versie is, heeft het een omslag met een voor- en achterkant. Daartussen zo’n 925 pagina’s, verdeeld over voorwerk (voorwoord, inhoudsopgave), vier hoofdstukken en nawerk (slotstuk met vermelding van medewerkers en bronnen).
Hier kun je het boek Tilburgse Bijnamen downloaden in het formaat PDF en E-Pub
Karel de Beer werd in 1946 geboren in Tilburg “beneden de Lijn”. Zijn ouders kwamen oorspronkelijk van et Gurke (boven de Lijn), een epicentrum van Tilburgse bijnamen. Zag geen toekomst voor zichzelf weggelegd in de textielindustrie. Ook niet als schrijver of journalist, ondanks goede cijfers voor Nederlands. Het werd economie, in Tilburg uiteraard, “want daarmee kun je nog alle kanten op”. Maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan. Voor zijn werk bij het Ministerie van Economische Zaken was taalkundige vaardigheid een vereiste. Rapportages, brieven en speeches vloeiden er, vaak onder tijdsdruk, uit zijn pen (later computer). Toen hij zich weer in Tilburg vestigde, kwam hij dus goed beslagen ten ijs voor een volgende uitdaging: het Tilburgs Bijnamenboek. Het eerste exemplaar mocht hij eind 2000 overhandigen aan burgemeester Stekelenburg.
Karel de Beer heeft een brede (ook actieve) belangstelling voor fotografie, kunst, cultuur en sport. In 1975 trouwde hij met Ghislaine Cliteur (geb. 1952 te Oss) die begin 2019 na een ziekbed overleed. Een jaar later leerde hij de Tilburgse beeldend kunstenaar Giselle Weegels (geb. 1951 te Valkenswaard) kennen, die zijn nieuwe levenspartner werd.
Het Tilburgs Bijnamenboek is in november 2000 voor het eerst verschenen, op papier. De respons die dit losmaakte was een sterke stimulans om verder op verkenning en onderzoek te gaan, om vanuit de invalshoek bijnamen de Tilburgse geschiedenis nader te beschouwen. Zo kon het gebeuren dat in 2017 het Tilburgs Bijnamenboek debuteerde op de website van de stichting CuBra (Cultureel Brabant). Ook deze versie genoot volop belangstelling, totdat medio 2024 de stichting helaas besloot de website op te heffen. Dit maakte een reddingsoperatie noodzakelijk, om niet veel unieke informatie verloren te laten gaan. Door de positieve ervaringen op het internet en het gegeven dat het boek inmiddels een te grote omvang had bereikt om - tenminste binnen redelijke termijn - opnieuw in druk te laten verschijnen, werd daarop begin 2025 besloten om te proberen het Tilburgs Bijnamenboek als digitaal boek uit te geven. Nadat in de persoon van Bas Emmen een specialist op dit gebied was gevonden bij wie dit project in goede handen kon worden gelegd, werd deze route volgas ingeslagen. Het resultaat ligt er nu en is ook voor u binnen handbereik!
hij was een dakloze, die in een provisorisch onderkomen op een weitje aan de Dr. Deelenlaan de nachten alleen doorbracht. Overdag zwierf hij door de stad in een volledig rode “outfit”. Daardoor viel hij erg op en kreeg hij vele “fans” die hem zo nu en dan wat toeschoven.
Door een alcoholprobleem en na enkele mislukte huwelijken was hij al vroeg een zwervend bestaan gaan leiden met af en toe een baantje als krantenbezorger of, in zijn goede tijd, ook als taxichauffeur. Uiteindelijk kwam hij eind negentiger jaren uit Breda in Tilburg terecht waar hij zich meer op z’n gemak voelde en er helemaal bij ging horen in het dagelijkse straatbeeld, totdat hij een fatale ziekte kreeg. Op het laatst genoot hij nog van een hereniging met zijn zoon Johan en van het meeleven van een schare fans hier.
Toen zij in 1936 als 16-jarige voor het eerst naar de kermis ging, besloot zij om haar geluk te beproeven in de schiettent en schoot meteen raak. Hiermee verdiende zij onderstaande foto, de gebruikelijke beloning voor een topschutter op de kermis.
Ria van Dijk hield stug vol als een trouwe bezoekster van de schiettent en sleepte met haar welgemikte schoten jaarlijks een foto in de wacht. Deze verzameling “jachttrofeeën” bleef groeien. Dit begon op zeker moment de aandacht te trekken, zodanig dat tijdens de kermis van 2018 in Cinecitta een overzichtstentoonstelling werd gehouden van haar foto’s van 1936 tot heden. Alleen een aantal jaren rond de oorlog ontbreekt. Tien jaar eerder, in 2008, hadden Erik Kessels en Joep Eijkens al een fotoboek uitgegeven (“60 jaar schieten op de kermis”) waarin een groot aantal foto’s van “Luchtbuks Ria” werd gebundeld. Haar serie loopt inmiddels door tot en met 2018. In dat jaar was zij 98 jaar oud en schoot ook toen raak, zij het met wat noodzakelijke ouderenhulp. Ria van Dijk stierf op 18 november 2021, 101 jaar oud. Luchtbuks blies haar laatste adem uit in Het Laar. Op dat moment stond de teller van rake schoten op liefst 85.
Bekende voetbalkeeper, klein van stuk met grote pet. Begon bij RKTVV en schopte het toen ook tot het nationale elftal van de R.K. Federatie. Hij stapte in 1925 over naar Willem II. Door de R.K. Federatie werden zulke transfers van hun beste spelers naar de neutrale bond met argusogen bekeken. Bij Willem II keepte Van der Aa tot 1935 in 135 wedstrijden. Hij wordt, evenals zijn voorganger bij Willem II Chris “Vèntje” Mathijssen, gerekend tot de beste vijf voetbalkeepers ooit die Tilburg heeft voortgebracht. Tot dit illustere gezelschap hoorde zeker ook Chris Feijt, die in de jaren 1950-’60 liefst 289 keer het doel van Willem II verdedigde.
Dit is de meest gangbare en leesbare versie voor beeldschermen, tablet's en zelfs smartphones. PDF kan in veel gevallen in een webbrowser worden gelezen of een PDF programma of app.
Lees je liever op een E-Reader en kan deze relatief grote bestanden lezen, dan is deze versie mogelijk een goede keuze.
Kindle (MacOS) en Kobo (Windows) werken niet. Pak dan de PDF versie.
Dit is een PDF bestand met een veel lagere kwaliteit afbeeldingen.
Neem deze versie als je een lage internet snelheid hebt.
Er is een hoge resolutie versie van het digitale boek beschikbaar op verzoek. Neem hiervoor contact op met de auteur.
.